Uluslararası Lösemili Çocuklar Haftası
Özel Ordu Sevgi Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Uzmanı Uzm. Dr. Mehmet Yapar “Uluslararası Lösemili Çocuklar Haftası” ile
ilgili açıklamalarda bulundu.
Tıbbi tedaviyle tam iyileşme şansı yüksek olan akut lösemiden
korkulmaması gerektiğini hatırlatmak; toplum olarak lösemi tedavisi gören
kişilere ve ailelerine ihtiyacı olan, maddi-manevi her türlü desteği vermenin
önemini vurgulamak amacıyla her yıl belirlenen bir haftada Uluslararası
Lösemili Çocuklar Haftası olarak kutlanmaktadır.
Çocukluk Çağı Lösemisi
Çocukluk çağındaki kanser vakalarının %35'ini lösemiler
oluşturur ve birinci sıradadır. Lösemiler hücre cinsine göre; ALL (Akut Lenfoblastik
Lösemi) ve AML (Akut Myeloblastik Lösemi) olmak üzere 2 ana gruba ayrılır.
Kendi içlerinde de alt sınıflar tanımlanabilir. Türkiye’de her yıl 16 yaşın
altında 1200-1500 yeni lösemili çocuk vakası bildirilmektedir.
Lösemi nedenleri henüz tam olarak aydınlatılmamıştır.
Sitogenetik ve moleküler tekniklerdeki yeni gelişmelerle; genetik yatkınlıklar,
radyasyon, benzen ve türevleri (bali, vs.), böcek ilaçları gibi kimyasal
maddeler, bazı kalıtsal hastalıklar ve bazı viral hastalıkların hep birlikte lösemiye
neden oldukları çalışmalarla gösterilmiştir. Lösemi her yaşta görülmektedir. En
sık çocukluk çağında 2-5 yaşlarında artmaktadır. 1 yaşın altında, 10 yaşın
üstündeki yeni vakalarda tedaviye cevap azalmaktadır.
Herhangi bir etkiyle damarlarımızda dolaşan kanın esas yapım
yeri olan kemik iliğimizdeki ana hücrelerde oluşan şifre değişikliği ile blast
adını verdiğimiz olgun olmayan kan hücrelerinde artış meydana gelmektedir. Bu
hücreler hızla yayılarak kemik iliğini, lenf bezlerini, dalağı, karaciğeri, beyin
ve merkezi sinir sistemini tutmaktadır.
Belirtileri Nelerdir?
Çocuklarda lösemi hastalığının belirtileri:
* İştahsızlık
* Kansızlık
* Zayıflama
* Bacaklarda kemik ağrıları
* Cilt altında kanamaları (kırmızı noktalar veya morarmalar)
* Burun ve dişeti kanamaları
* Ateş
ilk gözlenen bulgulardır. Ayrıca yayıldığı organlara ait
belirtiler, örneğin baş ağrısı, kusma, karın ağrısı, görme bozuklukları önem
taşıyabilir. Bu yakınmalarla müracaat ettikleri çocuk hematoloji (kan
hastalıkları) uzmanlarınca yapılan muayenede çoğunlukla karaciğer ve dalak
büyümesi, lenf bezlerinde genişleme, kanama bulguları tespit edilebilir.
Yapılan kan, kemik iliği, hücre tipini belirleme ve genetik
tetkikler sonucu kesin tanı konulabilir.
Tanıdaki ayrıntılı testler genellikle lösemi tiplerini,
tedavi prensiplerini belirlemede yardımcı olacaktır.
Tedavisi Nasıl Olur?
Tedavi öncelikle genel durumun düzeltilmesi yöntemleri ile
başlar. Bu safhada kan veya kanın içindeki özel hücrelerini donörlerden
(gönüllü kan verici kişi) alınarak lösemili hastaya verilmesi, enfeksiyon
mevcutsa gerekli mücadelelerin yapılması, böbreklerin, karaciğer ve kalbin
kemoterapi ilaçlarının yan etkilerinden korunma önlemlerinin alınması çok
önemlidir.
Ayrıca hastaların ve ailelerin hastalık hakkında
bilgilendirilmesi, löseminin umutsuz değil, tersine iyi bir tedavi ve moral
desteği ile lösemide %85'lere varan oranda iyileşmenin sağlandığının
açıklanması tedavinin ikinci basamağıdır.